Op vaderdag was ik bij een erg leuk optreden van De Staat van Verwarring in de Kleine Komedie. Het thema was vaderdag en natuurlijk was de show eigenzinnig en absurd en ook gewoon raar. Goochelaar Hans Kazan en zijn zoon deden ook mee en deden ook nog een paar schepjes bovenop alle hilarische verwarring! Ik heb enorm gelachen. Heerlijk was het! Ze peuterden ook met de vinger in taboes als “Wie is je favoriete kind?” en “Wie is je minst geliefde kind?”. Er waren ook ontroerende stukjes, over het vaderschap en de relatie die je als vader wel of niet op bouwt met je kind.
Na de show praatten we nog na met wat mensen in de foyer en zo kwam ik via mijn vriendin terecht in een mooi gesprek over ouderschap met een moeder en haar zoon van 22. Deze moeder vertelde me over haar ervaringen en dat ze zo dankbaar was voor iets wat haar moeder haar weer had verteld over opvoeden; namelijk dat ze als moeder de relatie met haar kinderen in het oog moest houden. Haar moeder had haar verteld dat ze moest onthouden dat het uiteindelijk om de relatie met je kind draaide en dat dit betekende ‘dat je af en toe weg moest kijken’ en niet steeds overal bovenop moest zitten of steeds moest corrigeren. En dat advies had ze dankbaar aangenomen en opgevolgd, vertelde ze. En dus zat ze daar nu met haar twenty-something zoon, met wie ze samen naar het optreden was gekomen. En haar zoon beaamde hoe fijn hun relatie was. Hij woonde ook nog gezellig bij haar in huis. Ik vond het zo mooi om ze zo samen te zien!
De angst voor ‘mismaakte’ kinderen
Ouder en kind.. 2 mensen.. en ja eigenlijk best logisch, want daar waar 2 mensen zijn, gaat het inderdaad altijd om een relatie. We zijn denk ik soms zo bang om ‘mismaakte’ kinderen te ontwikkelen, zo bang om kritiek van anderen te krijgen en zo bang om slechte ouders te zijn, dat we soms geneigd zijn om continu boven op het gedrag van onze kinderen te zitten en als een soort grote arend erboven te hangen om elke mis-stap die ze maken te corrigeren. We willen dan zo ontzettend graag alles goed doen en alles “in goede banen leiden”. En de ironie is dat hoe meer we ons best doen, hoe meer we voelen dat we falen, hoe meer we ons kind willen corrigeren en hoe verder we soms van ons kind verwijdert raken.
Want als we als een spellingchecker onder elke ‘misstap’ van ons kind een rood randje tekenen, dan gaan we als het ware elke keer tegenover onze kinderen staan. Wanneer onze kinderen zich dan vervolgens ‘tegenover‘ ons afzetten en niet met ons mee werken, voelen we ons gefrustreerd en zijn dan soms geneigd om nog meer te gaan corrigeren. Terwijl wij eigenlijk degenenen waren die als eerste tegenover onze kinderen zijn gaan staan. En we voelen hoe we verder verwijderen, maar weten soms niet hoe we weer bij elkaar kunnen komen. We lijken dan vergeten te zijn dat de essentie van opvoeden een relatie opbouwen is. Verbinding maken in plaats van verbinding verbreken.
Maar hoe?
Hoe doe je dat dan, een relatie opbouwen met je kind? Ja.. Dat is makkelijker gezegd, dan gedaan! Soms denken we dat een goede relatie betekent dat we alles voor ons kind moeten doen en niet aan onze eigen behoeften mogen denken. Dat we alles moeten kunnen; moeten kunnen werken, kids verzorgen, eten maken en ook het huis schoon moeten kunnen houden. Vaak zijn we ons er niet eens bewust van wanneer we onszelf overslaan totdat we bijna omvallen of niet meer ‘leuk’ kunnen doen. Soms denken we dat een goede relatie opbouwen betekent dat we geen grenzen mogen stellen; dat grenzen stellen ‘de baas spelen’ is. Soms proberen we juist wel onze grenzen aan te geven, maar begrijpen we niet dat we stiekem toch ons kind op gedrag aan het corrigeren zijn. Bijvoorbeeld wanneer we zeggen: “Het is voor mij een grens DAT JIJ je boontjes niet op eet”. Dit heeft vrij weinig met onze eigen grens te maken, behalve dat we ons zorgen maken om de gezondheid van ons kind. Soms denken we dat een relatie opbouwen betekent dat ons kind ons moet begrijpen en lopen we er steeds maar weer tegenaan dat onze boodschap niet door lijkt te dringen in dat kleine bolletje.
Het is dus in praktijk soms nog best lastig hoe we nou een relatie op kunnen bouwen met onze kinderen. Een relatie waarin we kinderen niet steeds corrigeren als een politie-agent of dictator, maar een relatie waarin we kinderen begeleiden, met grenzen, meer zoals tja.. een rolmodel of een coach. Een relatie opbouwen betekent dat er ruimte is voor de gevoelens en behoeften van beide personen. En ja dat we soms dus inderdaad ook als het ware “even weg kijken”. Niet steeds “erbovenop zitten”.
Wanneer we echter niet goed met onszelf in verbinding staan en weten wat we precies voelen, waarom we iets voelen en wat onze behoeftes zijn, kan het ook lastig zijn om die relatie op te bouwen. Om onze kinderen in hun gedrag en gevoelens te begeleiden. En om ze op andere momenten even los te kunnen laten. Het is een beetje proberen onze kids te leren tennissen als je zelf nog niet kunt tennissen. We merken gevoelens en behoeften in onszelf misschien niet eens op, als ze zich voor het eerst aandienen als wat rommelende geluidjes. Misschien horen we ze pas, als onze gevoelens al flink opgehoopt zijn en behoeften flink miskent zijn, zodat we ons een vulkaan voelen die op ontploffen staat.
We kunnen ons machteloos voelen met die vulkaan van gevoelens in ons; hoe kunnen we hier mee om gaan? En als de vulkaan dan toch uitbarst, dan voelen we ons achteraf vaak ook nog eens schuldig en veroordelen we ons eigen gedrag vaak genadig hard. Het gevolg is dat we ons nog minder fijn voelen, nog minder kunnen ontspannen in ons ouderschap, nog meer willen controleren en dus nog minder in staat zijn om in verbinding met onze kinderen te gaan, nog minder in staat om die relatie op dat moment op te bouwen. We zijn dan soms juist nog meer geneigd om onze kinderen te corrigeren, te controleren, omdat we misschien ergens bang zijn dat de situatie anders helemaal niet verandert. En zo blijven we in een vicieuze cirkel rond gaan.
Verloren moeite?
Dit hoeft echter niet te betekenen dat we ons hoofd moeten laten hangen. Ik ben een optimist en ik denk dat dit proces een van meest uitdagende en tegelijk ook een van de mooiste kanten van het ouderschap is. Voor mij dagen onze kinderen ons juist steeds weer uit om onszelf te ontwikkelen en om als mens te groeien. Het ontroerde me daarom dan ook wat een vader me laatst in een sessie vertelde.
Hij was na een aantal sessies steeds meer zijn eigen behoeftes en gevoelens gaan herkennen en kon daardoor meer in verbinding met zichzelf blijven. Hij merkte dat hij minder vaak zijn gevoelens liet ophopen en minder zijn behoeftes opzij zette. Hij voelde zich daardoor meer zichzelf bij zijn kind en dus authentieker in zijn communicatie naar zijn kind toe. Met andere woorden: hij kon nu ook meer met zijn kind in verbinding blijven. Hij kon helderder en rustiger zijn grenzen, gevoelens en behoeften aan zijn kind aangeven. En daardoor, zo vertelde hij, kon zijn kind het makkelijker accepteren en reageerde ook weer rustiger op hem! En zo was er ook meer ruimte voor verbinding en plezier tussen hen. Zo prachtig om te zien hoe deze vader werkte aan de relatie met zichzelf en daardoor ook aan de relatie met zijn kind! Hoe fijn en mooi is dat?
Dus waar jij op dit moment ook staat in de reis van je ouderschap, ook jij kunt daar elke dag een nieuw stapje in maken. En ja.. Soms vallen we en hebben we een helpende hand nodig om weer op te staan. Soms weten we niet waar we moeten beginnen. Maar die helpende hand heb ik voor jou, als jij meer wilt groeien in de relatie met je kind en met jezelf. Ik heb GRATIS voor jou een online mini-cursus waarin jij de eerste stappen zet naar verandering van je huidige situatie, om meer balans in jezelf te vinden, waardoor je makkelijker aan die relatie met je kind kunt werken. En je kunt deze mini-cursus doen ongeacht waar je in je ouderschap staat.
Ik ben benieuwd. Als je hem gaat doen, wens ik je veel plezier. Hou je me op de hoogte?
Chris Muller, MSc, BTA. is psychologe, Aware Parenting-instructeur (level 2) en regio-coordinator Nederland, counselor en coach in de Transactionele Analyse en moeder. Al 10 jaar support ze ouders. Ze geeft de Aware Parenting Opleiding, trainingen, online cursususen en 1-op-1 begeleiding. Met veel liefde helpt ze jou met je kinderen EN met jou en het kind in jezelf. Het is haar passie dat jij authentiek kunt opvoeden, zodat jij meer plezier en meer verbinding met je kind EN met jezelf ervaart! Over de auteur:
PLUS! Updates & Tips in je inbox!
GRATIS BOEKENGIDS
12 boekentips + uitleg
voor bijna alle ouderschaps-uitdagingenmet alternatieven voor:
time-outs, belonen of slaaptraining